In 'The Sims 3' ben je niet alleen de basis over het leven van een geheel gezin, je hebt de controle over een gehele gemeenschap. Je volgt het leven van diverse personen en als een soort dirigent heb je invloed op het dagelijks leven van alle personen in het dorp.

'The Sims 3' bevat vele vernieuwingen, zoals een 'open' buurt waar Sims zich vrij in kunnen bewegen, een vernieuwde Sim creëren-functie, en realistische persoonlijkheden. Je kunt in de Sim creëren-functie zeer gedetailleerde Sims maken die er realistisch uitzien. Naast de keuze in lichaamsvorm en lengte van je Sims, kun je elk gedeelte van hun gezicht tot in detail bepalen, een kapsel voor ze kiezen en een huidskleur selecteren.

Een andere nieuwe feature is het Realistic Personality System. Hiermee kun je elk personage vijf karaktereigenschappen meegeven, die het gedrag van je Sims beïnvloeden en de manier waarop ze omgaan met anderen en hun omgeving. Door de brede keuze aan karaktertrekjes die je kunt combineren, zijn er meer dan 700 miljoen verschillende persoonlijkheden beschikbaar in 'De Sims 3'.

'The Sims 3' wordt voorzien van karmakrachten. Deze karmakrachten kunnen vrijgespeeld worden en toebedeeld worden aan een Sim. Zo kan een Sim heel goed worden in 'scoren', of juist een enorme pechvogel worden. Karma kan een bitch zijn.